İNOVASYON ŞAMPİYONLARI-2006

Capital ve IBM, bir süredir "Türkiye'nin inovasyon Liderleri" başlıklı geniş kapsamlı bir araştırma düzenliyor. Bunun ilk bölümünü ekim ayında yayınladık, CEO'ların "inovasyon Ajandası" m gözler önüne serdik. Şimdi sıra ikinci bölümde... Bu araştırmada ise Türkiye'nin önde gelen şirketlerinden 142 CEO'nun katıldığı anketle "İnovasyonda En iyi 30 Şirket" belirlendi. Daha önce Türkiye'de benzeri yapılmayan bu araştırmadan çıkan sonuçlar, iş dünyası için önemli mesajlar da içeriyor.

İNOVASYON ŞAMPİYONLARI

Ünlü yönelim uzmanı Geoffrey A. Moore. 'Mükemmel şirketlerin her damatla inovatif davranabileceklerini" ortaya koyduğu kitabında, bunun sadece teknolojiden çok daha fazla anlam içerdiğine dikkat çekiyor. Ürün geliştirmeden tedarik zinciri yönetimine, bozucu yeniliklerden pazarlamaya kadar her alanda uygulanabileceğini söylüyor. Ardından da başkalarını da sıralıyor: "Değer mühendisliği", "integrasyon yenilikçiliği, "süreçlerde farklılık", "organik inovasyon". "satın alma inovasyonu" ve diğerleri...

Gerçekten de "inovasyonda" öne çıkan, bu alanda liderlik listelerine giren şirketlerde de bunların yansımasını görmek mümkün. Örneğin. Boston Consulting Group'un araştırmasında ilk sırada yer alan Apple "teknoloji ve müşteri deneyimindeki" başarısı nedeniyle öne çıkıyor. 3M, "yenilikçilik kültürü ve bunu içsellestirmesi": Microsoft "inovasyonu sürekli hale getirmesiyle" bu tabloda yer alıyor.

Ancak. P&G, Wall-Mart, Virgin ve Starbucks gibi şirketlerin "İnovasyon liderleri" arasında yer alması ise teknoloji ötesi yenilikçilikten kaynaklanıyor. Örneğin, perakende devi Wall-Mart, tedarik zinciri ve lojistik yönetimindeki "inovasyon"la takdir topluyor. Onu farklı kılan bir özelliği ise müşteri verilerini derleme ve islemedeki başarısı. Procter&Gamble'da ise ürün inovasyonu öne çıkıyor. Şirket, müşterinin ihtiyaçlarını anlayıp, anında tepki verebildiği için 'inovatif' olarak değerlendiriliyor. Virgin'de ise marka yönetimi ve pazarlama yenilikçiliği var. Hava taşımacılığını, bir yaşam tarzına dönüştürme başarısı, bu şirketi yenilikçilikte öne çıkarıyor.

Gerçekten de dünyanın "mükemmel" şirketlerinde bu özelliği görmek mümkün. Türkiye'de ise hızla yükselenler, "inovasyonu" temel strateji olarak görenlerin sayısı artıyor. Capital ve IBM, bu amaçla bir süredir "İnovasyon Liderleri" teması altında araştırma ile etkinlikler düzenliyor. Gecen ayki geniş kapsamlı araştırmadan sonra, şimdi de farklı bir özel araştırmayla okurlarımızı buluşturuyoruz.

ARAŞTIRMA NASIL YAPILDI?

Capital ve Ekonomist dergilerinin öncülüğünde kurulan CEO Club'ın 250'nin üzerinde üyesi var. "İnovasyon Liderleri Araştırması" bu üveler anısında. IBM'in katkılarıyla gerçekleştirildi. İ42 CEO'nun yanıt verdiği araştırmanın ilk etabı ekim sayısında yayınlanmıştı.

Araştırmanın ikinci bölümünde ise "Türkiye'nin İnovasyonda En İyi Şirketleri" sorgulandı. Benzerleri başta ABD olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerinde gerçekleştirilen anıştırmada katılımcılara iki soru yöneltildi:

* "Sizin şirket dışarıda tutulduğunda, sektörünüzdeki inovasyon açısından en başarılı şirket hangisi?"
* "Sizin şirket dışında bütün Türkiye'de inovasyon açısından hangi şirketi beğeniyorsunuz?

TÜRKİYE'NİN EN YENİLİKÇİ ŞİRKETLERİ

CEO Club Başkanı Akın Öngörün çağrısıyla bu ankete 142 CEO katıldı. Anketten şu Önemli bilgilere ulaşmak mümkün:

Değerlendirmeye kanlan CEO'ların tamamına yakınının yabancı sermayeli şirketleri pek tercih etmedikleri görüldü. Bunun nedeni sorgulandığında ise bu tip şirketlerde "inovasyonun" yurtdışı ağırlıklı olduğu belirtildi.

Araştırma, Türkiye'deki CEO'ların tamamına yakınının, "inovasyunu", buluşçuluktan öte bir yaklaşım olarak algıladıklarını ortaya koyuyor.Bunu da listeye giren şirket ve değerlendirmelere bakarak anlamak mümkün.

Liste daha anket başladığından itibaren belirginleşme eğilimi gösterdi. Özellikle ilk 5-6 şirket, daha 20 CEO değerlendirme yaptığında ortaya çıkmıştı. Turkcell, başından beri 1'incilik sırasını hiç bırakmadı.

Aynı şekilde Türkiye'de elektronik ve beyaz eşya işine damgasını vuran Arçelik ile Vestel de ilk 3'te yer aldılar. Bu iki şirket başından beri aynı yerlerini korumayı başardılar.

Bu araştırmanın en önemli özelliği, "algıya" dayalı olması. CEO'lar. değerlendirmelerini yaparken hiç şüphesiz, bilgi, deneyim ve duyumlarını esas aldılar. O şirketin Ar-Ge yatırımı, teknoloji stratejisi. CEO'nun liderliği ve ürün yenilikçiliği hakkında fikir sahibiydiler. Ancak, karan büyük ölçüde oluşan "algı" yönlendirdi. Dolayısıyla, bu araştırmaya, sadece Ar-Ge'ye yapılan yatırım ya da patent sahipliği açısından bakmamak gerekiyor.

Ancak, o açıdan da bakıldığında, ilk sıralarda yer alan şirketlerin teknoloji yatırımı ve patent sahipliği acısından bir hayli etkin oldukları da görülüyor Tübitak tarafından yapılan "Türkiye Patent Ligi'nde" Arçelik, Vestel gibi şirketler de kendilerine ilk sıralarda yer buluyor.

"Türkiye'nin İnovasyonda Öncü 30 Şirketi" listesi sektörel olarak incelendiğinde, öncülüğü elektroniğin yaptığı görülüyor, ikinci sırada ise bankalar ile gıda sektörü var.

İLK SIRALARDAKİLERİN SIRRI

Sabancı'da iş geliştirme direktörü olarak görev yapan, geçtiğimiz günlerde Algoritma Danışmanlık'ı kuran Ali Özgenç, "Türkiye'de gerçekten bu alanda iyi şirketler var" diye konuşuyor. Şirketleri "inovasyon" konusunda danışmanlık yapan ve yazılar yazan Özgenç, listede yer alan bazı şirketlerden Boyner'i beğendiğini söylüyor ve şu değerlendirmeyi yapıyor:

'Boyner. T-box nedeniyle gerçekten yenilikçi bir şirket, ürün ve pazarlamalarıyla tam anlamıyla yaratıcı bir strateji izliyorlar.

Aynı grupta Beymen de çok ilginç bir örnek "koşulsuz müşteri memnuniyeti" gibi bir kavramı Türkiye'de hiç konusu konuşulmuyorken gündeme getirdiler. Bütün dünyada sezon indirimleri veya sürekli en düşük fiyat uygulamaları varken, onlar her ayın son günü Kelebekli Ürünler gibi örnek uygulama başlattılar"

Ali Özgenç'in "inovasyon" stratejisini beğendiği bir başka şirket ise Mavi Jeans. Son yıllarda ABD pazarında etkin olan şirket için "Mavi Jeans'i çok inovatif buluyorum. Yakın geçmişte üretim ve pazarlama şirketlerini tamamen ayırdılar. Tasarımları, marka yönetimi ve pazarlama uygulamaları çeşitli orjinallikler içeriyor" diye konuşuyor.

Ali Özgenç'in listedeki diğer şirketler için değerlendirmeleri de söyle: "Petrol Ofisi de iyi bir örnek. Nano teknolojiyi Oxonica'dan alıp motorinde uygulamaları, bir 'open innovation' yaklaşımı. Garanti Bankasını da çok beğeniyorum. Örneğin, Flexi Card uygulaması dünyada bir ilk. Tam anlamıyla 'new to world' kapsamında değerlendirilebilecek bir inovasyon yaklaşımı. Bonus işini de ilk onlar başlatmıştı."

CEO'lara göre şirketleri yenilikçi yapan 15 ana etken

* Ar-Ge politikaları ve yüksek bütçe ayırmaları
* Farklılaşma ve yenilikçilik stratejileri
* Yönetim ve pazarlamada inovasyan uygulamaları
* Sürekli yeni ürün ve hizmet geliştirmeleri
* Çok sayıda buluş yapabilmeleri
* Sadece üründe değil, süreçlerde de yenilik yapabilmeleri
* "Me too" (Ben de) yaklaşımından uzaklaşmaları
* "İlk" ürün ve hizmeti sunmada öncü olmaları
* Yenilikçiliği "müşteriyi dinleyerek" yapmaları
* Ürün ve hizmette tasarım odaklı çalışmaları
* Yeni ürünlerinin başarı oranının yüksek olması
* İnovosyonun. CEO düzeyinde bir strateji olması
* Yetenekli mühendis ve tasarımlarının bulunması
* Dünyaya teknoloji ihraç etmesi
* Ürün ve hizmetiyle global başarısı olması

"GARANTİ ÇOK İYİ BİR ÖRNEK"

TBWA İstanbul'un başkanı Cem Topçuoğlu, "İnovasyon açısından Türkiye'de en beğendiğim şirket Garanti Bankasıdır" diye konuşuyor. Topçuoglu, "Garanti'yi öne çıkaran nedenleri" ise şöyle sıralıyor:

"İletişimci olarak inovasyonların benim için en ilgi çeken tarafı ise, çok başarılı bir tanıtımla desteklenmeleri oldu. İnovasyonların tüketici için ne ifade ettiği ve yarar sağladığı çok iyi anlatıldı.

Garanti Bankası. Türkiye'nin ilk çipli kredi kartı Bonus Card'ı sundu. Türkiye'nin ilk uçuş mili kazandıran kredi kartı Shop&Miles Card'ı onlar geliştirdi. Türkiye'nin ilk şeffaf kredi kartı Bonus Şeffaf Card ve daha pek çok ilk yine Garanti'ye ait"